Ålesund

Ålesund is een prachtig stadje aan de westkust van Noorwegen Het ligt in de relatief nabije omgeving van Trondheim. Het is één van de plaatsen in Noorwegen die zeker de moeite waard van het bezoeken zijn. Ålesund is de grootste vissershaven van Noorwegen en is gebouwd op het schiereiland Yksnoya. Daarnaast is de stad gelegen op enkele andere eilanden die met bruggen aan elkaar verbonden zijn. Wanneer u in Ålesund bent zal u niet direct de vissersschepen herkennen. De vissersvloot ligt afgemeerd buiten Ålesund in een apart gelegen haven.

Algemene gegevens

Ålesund is een gemeente in de Noorse provincie Møre og Romsdal. De gemeente telde 40.295 inwoners in januari 2005, waarvan 49,4% mannelijk. Het aandeel ouderen (67 jaar of ouder) is 13,1%. In juni 2005 was 3,8% van de bevolking werkloos. Er vertrokken in 2004 1631 personen en er vestigden zich 1686 personen in Ålesund. De gemeenteregistratie telde 17 personen met (van oorsprong) de Nederlandse nationaliteit. De stad ontving haar wapen op 1 april 1898. Het schip, typisch voor de vaartuigen uit de 18e en 19e eeuw, duidt op het belang van de visserij voor de stad. Het werd ontleend aan een tekening uit 1762. De plaatsen Årset en Myklebost maken deel uit van de gemeente.

Ontstaan

Het ontstaan van Ålesund als stedelijk gebied situeert zich op het einde van de 17e eeuw als verschillende kleine kooplieden zich komen vestigen aan beide zijden van de ‘Ålesundet’, de zeeëngte die haar naam aan de stad heeft gegeven. De plaats was strategisch goed gekozen: dichtbij de visgronden, op een kruispunt tussen de fjorden en de eilanden. Bovendien was de haven goed beschut tegen de wind. In 1793 verwierf de stad een aantal handelsprivileges wat haar positie nog verstevigde. Toch telde Ålesund destijds niet meer dan 200 inwoners. Hierin zal er tijdens de volgende decennia maar langzaam verandering komen wanneer ambachtslui, vissers en zeelieden zich hier komen vestigen.

Stadsrechten

In 1848 verkrijgt de stad haar stadsrechten. De invloed hiervan op de ontwikkeling van Ålesund is beduidend geweest. In 50 jaar tijd groeit de bevolking aan van 1200 tot 11.000 zielen. De aanwezigheid na 1860 van enorme scholen kabeljauw verklaart mede deze bevolkingsexplosie. De stad ontwikkelde zich tot een van de grootste vissershavens van Noorwegen en tot belangrijkste exporthaven van stokvis.

Verwoesting door brand en herbouw

In de nacht van 22 op 23 januari 1904 verwoestte een brand nagenoeg de volledige stad. De meeste huizen waren, zoals trouwens meestal in Noorwegen, opgetrokken uit hout. Een omgevallen petroleumlamp zou de brand veroorzaakt hebben. Ze werd nog door een hevige wind aangewakkerd en woedde 16 uur, verwoestte 850 huizen en maakte 10.000 inwoners dakloos.
Van overal kwam hulp om de stad te herbouwen. Bekend is dat de Duitse keizer Wilhelm II die een grote bewonderaar van Noorwegen was, enkele schepen met levensmiddelen, medicamenten en bouwmaterialen stuurde. Ook zorgde hij ervoor dat vele bouwvakkers en architecten naar de stad kwamen. Ze herbouwden in minder dan een decennium de stad in de stijl die toen furore maakte: de Jugendstil. Deze wederopbouw maakte de stad beroemd: de oude binnenstad is tot op heden vrij intact gebleven.
Op het grondgebied van het moderne Ålesund bevindt zich een nog veel oudere stedelijke nederzetting, te weten de marktplaats Borgund gelegen op 5 km ten oosten van het stadscentrum. Ze moet in de Middeleeuwen een drukke handelsplaats zijn geweest zoals uit archeologische vondsten blijkt. Na 1400 verloor ze geleidelijk aan belang om tenslotte volledig te verdwijnen. De politieke toestand, de naweeën van de Zwarte Dood en de Hanze, waardoor alle handel zich op Bergen en Trondheim toespitste, worden hiervoor als oorzaak gegeven.

Praktische informatie

Ålesund is heel goed met de auto te bereiken en parkeren in de stad gaat prima. Naast de normale parkeerplaatsen is er in het centrum ook een parkeergarage. Buiten de stad heeft u de gelegenheid om met de auto omhoog te rijden om een prachtig uitzicht van de stad, de verschillende eilanden en het fjord te zien. Dit is het meest aan te raden punt om foto’s van de gehele stad en omgeving te maken. Verblijven in en buiten Ålesund gaat ook heel goed omdat er veel vakantiehuisjes te vinden zijn. Verder ligt in de relatief nabije omgeving de stad Trondheim. Wanneer u toch in de buurt bent is deze stad zeker de moeite van een bezoek waard.